Podróż Belle France 2014 - zamki w Dolinie Loary

Dojeżdżając do Angers zboczyliśmy do cichej i sielskiej miejscowości Écuillé, żeby zobaczyć piękny zamek Plessis-Bourré, zaliczany do zamków nad Loarą.

Angers, historyczna stolica Andegawenii, ma bogatą i burzliwą historię. W okresie rzymskim istniała tu osada o nazwie Juliomagus. Jej mieszkańcy nękani najazdami Germanów w końcu III wieku otoczyli ją murami. Od roku 372 Angers miało swojego biskupa. W VII wieku wzniesiono opactwo św. Albina (Abbaye Saint-Aubin), zaś opactwo św. Sergiusza (Abbaye Saint-Serge) zbudowano wiek później, za panowania Chlodwiga II i Teodoryka III, władców z dynastii Merowingów. W roku 851 Karol Łysy i wódz bretoński Erispoe zawarli w Angers traktat, uznający niepodległość i granice Bretanii. Nieco później Angers zostało przejściowo opanowane przez Wikingów. Około 929 roku Fulko I d’Anjou przybrał tytuł hrabiego Angers i zapoczątkował pierwszą dynastię andegaweńską. W XII wieku Henryk II Plantagenet rządził rozległym obszarem rozciągającym się od Pirenejów po Irlandię. Siedzibą dworu i dynastii był zamek w Angers. W latach 1204-1205 król Francji Filip II zajął Normandię i Andegawenię, która została księstwem w ramach korony francuskiej. 

W roku 1228 Blanka Kastylijska pełniąca funcję regentki małoletniego Ludwika IX podjęła decyzję o ufortyfikowaniu Angers i przebudowie zamku. W XIV wieku w mieście powstał uniwersytet. W następnym stuleciu książę René d’Anjou, tytularny król Jerozolimy i Aragonii przyczynił się znacznie do gospodarczego ożywienia i kulturalnego rozkwitu Angers, wyniszczonego epidemią “czarnej śmierci” i wojną stuletnią. Za jego panowania Angers stało się także ważnym ośrodkiem politycznym. W roku 1474, król Francji Ludwik XI włączył Andegawenię do francuskiej domeny królewskiej nie napotykając oporu ze strony René. 

W okresie reformacji w Angers dominowali katolicy. Podobnie jak w Paryżu, w mieście doszło do rzezi protestantów. W roku 1598, król Henryk IV przygotował w Angers tekst edyktu nantejskiego, który położył kres wojnom religijnym. W roku 1649 mieszkańcy Angers zbuntowali się przeciwko rosnącym podatkom, co zapoczątkowało Frondę - ogólnokrajowy konflikt części arystokracji ze stronnictwem królewskim. 

Pierwsze miesiące rewolucji francuskiej przebiegły w Angers dość spokojnie. W 1793 roku miasto próbowały zdobyć wojska rojalistów z Wandei, lecz próba ta nie powiodła się. W XIX wieku miasto unowocześniło swą infrastrukturę, wyburzono i przebudowano wiele dzielnic, a w połowie stulecia rozebrano mury miejskie, zastępując je szerokimi bulwarami. W 1849 roku do Angers doprowadzono pierwszą linię kolejową. Na początku XX wieku powstało też wiele nowych budynków w stylu „art nouveau” i „art deco”. 

Warto wspomnieć, że w od listopada 1939 roku do czerwca 1940 roku w pałacu Pignerolle w Angers mieściła się siedziba Polskiego Rządu na Uchodźstwie z gen. Władysławem Sikorskim jako Premierem, oraz rezydencja Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Władysława Raczkiewicza. 10 sierpnia1944 roku miasto zostało wyzwolone spod okupacji niemieckiej przez oddziały amerykańskiej 5. DP gen. Smitha Pattona Jra. 

Dzisiejsze Angers jest centrum handlowym regionu, uprawy winorośli i zbóż. Rozwinięty jest różnorodny przemysł m.in. wyrób win i likierów. Miasto stanowi ważny ośrodek naukowy (2 uniwersytety, wyższa szkoła rolnicza i jedna z najlepszych uczelni ekonomicznych we Francji - École supérieure des sciences commerciales d'Angers). Współczesne Angers liczy ok. 150 tys. mieszkańców, zaś cała aglomeracja - ok. 400 tys. Jednym z miast partnerskich Angers jest nasz Toruń.

Azay-le-Rideau jest niewielką miejscowością w Regionie Centralnym, w departamencie Indre-et-Loire. Słynie z jednego z najpiękniejszych zamków w Dolinie Loary. 

Przebudowę starego obronnego zamku przeprowadził w latach 1518-1527 jego nowy właściciel skarbnik Francji, burmistrz Tours Gilles Berthelot wraz z żoną Philippe Lesbahy. Niedokończona budowla została skonfiskowana w 1528 roku właścicielowi, który uciekł do Lotaryngii z powodu procesu wytoczonego mu przez króla Franciszka I za malwersacje. Nowym właścicielem został przyjaciel króla Antoine Raffin. Jego potomkowie mieszkali w zamku do końca XIX wieku, kiedy to został on kupiony przez arystokratę Charlesa de Biencourt. W 1905 roku zamek stał się własnością państwa, które udostępniło go zwiedzającym.

Zamek w Villandry (Château de Villandry) położony w departamencie Indre-et-Loire jest zaliczany do Zamków nad Loarą.

Na miejscu obecnego zamku stała starożytna forteca, która uległa zniszczeniu około XIV wieku. Nowy zamek został zbudowany w I połowie XV wieku. Przez następne dwa wieki zamkiem władała rodzina Le Breton. Około XVII wieku zamek został sprzedany markizowi de Castellane. W czasie rewolucji francuskiej, zamek został skonfiskowany, a następnie przejęty przez Józefa Bonaparte.

W 1906 roku zamek kupił doktor Joachim Carvallo, który wydał ogromną fortunę na dzieła sztuki oraz inne obiekty dekoracyjne. Jednym z projektów wykonanych przez Carvallo było wykonanie majestatycznego ogrodu w stylu renesansowym. Ogród ten został ozdobiony licznymi żywopłotami, a także ogrodem zimowym. Od 1934 roku Château de Villandry posiada status pomnika historii. Zamek nadal pozostaje własnością rodziny Carvallo, jednakże jest on dostępny do zwiedzania. Jest jednym z najczęściej odwiedzanych zamków we Francji.

Zamek Chenonceau (Château de Chenonceau) jest jednym z zamków nad Loarą, usytuowanym w miejscowości Chenonceaux. Bywa często nazywany także Zamkiem Dam (Château des Dames) ze względu na sześć właścicielek, które stopniowo go rozbudowywały. Były to: Katherine Briçonnet, Diana de Poitiers, królowe Katarzyna Medycejska i Ludwika Lotaryńska oraz Louise Dupin i Marguerite Pelouze.

Zamek znajduje się nad rzeką Cher w samym sercu Turenii. Jego początki sięgają XIII wieku, gdy znajdowała się tu forteca i warowny młyn, należące do rodu Marques. Z tej pierwotnej budowli zachowała się okrągła wieża (tzw. Wieża Marques, Tour des Marques).

W roku 1513 od zadłużonego Pierre'a Marquesa posiadłość kupił wysoki urzędnik na dworze królewskim, Thomas Bohier, który wraz z małżonką Katherine Briçonnet rozpoczął przebudowę. To właśnie ona nadzorowała budowę podczas nieobecności męża, przebywającego we Włoszech u boku Franciszka I. Starą fortecę zburzono, a na miejscu młyna na dwóch potężnych słupach wbitych w dno rzeki wzniesiono prostokątną budowlę z białego wapienia, oflankowaną w narożnikach czterema wieżami. Prace wykończeniowe trwały do 1521 roku.

W 1535 roku posiadłość została przejęta przez króla Franciszka I, który przeznaczył ją na zamek myśliwski. Syn Franciszka, Henryk II, zaraz po wstąpieniu na tron w 1547 roku ofiarował Chenonceau swojej faworycie Dianie de Poitiers. Diana niezwykle dbała o zamek i świetnie nim zarządzała. W roku 1551 na przylegającym do rezydencji terenie założyła wspaniały ogród z fontanną i parkowym labiryntem. Ogromne koszty budowy ogrodu pokryła ze środków otrzymanych od króla. Diana doprowadziła również do wzniesienia mostu, łączącego brzegi rzeki Cher.

Po śmierci Henryka II w 1559 roku zamek przeszedł w ręce wdowy po nim, królowej Katarzyny Medycejskiej, która wzięła odwet na wieloletniej kochance męża i odebrała jej ukochaną posiadłość, oddając w zamian majątek Chaumont. Chenonceau stało się odtąd rezydencją wypoczynkową Katarzyny, która organizowała tu liczne bale i huczne zabawy. Za jej życia na zamku gościło aż pięć królowych (stąd nazwa jednej z komnat). Były to dwie córki Katarzyny: Małgorzata de Valois i Elżbieta de Valois oraz trzy synowe: Maria Stuart, Ludwika Lotaryńska i Elżbieta Habsburg. Katarzyna zadbała także o dalsze upiększanie ogrodu, chcąc przyćmić dokonania swej poprzedniczki, a na moście poleciła wznieść dwupiętrową galerię w stylu włoskim, ukończoną w 1570 roku.

Kolejną z sześciu właścicielek, której zamek Katarzyna Medycejska zostawiła w testamencie, była Ludwika Lotaryńska, żona Henryka III. Ludwika osiadła w Chenonceau w 1589 roku, zaraz po śmierci męża i teściowej, ale - w przeciwieństwie do niej - żyła tu jak w klasztorze. Pobożna wdowa spędzała na zamku czas głównie na czytaniu i modlitwie. W roku 1601 Ludwika podarowała Chenonceau, jako prezent ślubny, swej siostrzenicy Franciszce, żonie Cezara de Vendôme (syna króla Henryka IV Burbona). Burbonowie przez następny wiek zaniedbali zamek, gdyż byli zajęci budową i upiększaniem Wersalu. Wizyta Ludwika XIV w Chenonceau w 1650 roku była ostatnią wizytą króla Francji na Zamku Dam.

Chenonceau ponownie rozkwitło po roku 1733. Wtedy to zamek przeszedł w ręce Claude'a Dupina, dzierżawcy dochodów publicznych, którego druga żona, niezwykle piękna i bogata Louise Dupin tchnęła w to miejsce nowe życie. Louise przyjmowała na zamku największych luminarzy ówczesnej epoki, m.in. Woltera, Monteskiusza i Jana Jakuba Rousseau. To właśnie jej przypisuje się usunięcie z nazwy zamku litery "x" na końcu (była to oznaka królewskich włości). Wcześniej nazwa zamku, brzmiała tak jak i wioski - Chenonceaux. Zamek nie został zniszczony podczas rewolucji francuskiej, ponieważ był jedynym mostem na Cher w okolicy, a Madame Dupin cieszyła się powszechnym poważaniem. Gdy zmarła w wieku 93 lat, pochowano ją w parku na południowym brzegu Cher.

Posiadłość pozostała w rękach rodziny Dupin do roku 1863, kiedy to odkupiła ją Marguerite Pelouze, która starała się, by rezydencja rozkwitła dawnym blaskiem. Przywróciła ona, za sprawą architekta Felixa Rogueta, wygląd fasady z czasów Katherine Briçonnet. Zlikwidowała wiele zmian wprowadzonych przez Katarzynę Medycejską. Prace ukończono w 1878 roku i w Chenonceau ponownie zaczęto organizować bale. Na jednym z nich pojawił się kochanek Marguerite, ówczesny prezydent Francji Jules Grévy. Zadłużona Marguerite musiała jednak oddać posiadłość bankowi w 1888 roku.

W 1913 roku zamek zakupił właściciel fabryki czekolady Henri Menier. Rezydencja pozostaje do dziś własnością jego potomków, którzy udostępniają ją zwiedzającym. Podczas I wojny światowej w Chenonceau urządzono szpital polowy. W czasie II wojny światowej posiadłość znajdowała się na granicy strefy okupowanej przez Niemców i strefy wolnej (administrowanej przez reżim Vichy). Wykorzystywano ją, jako drogę ucieczki. W 1944 roku bomba zniszczyła witraże, znajdujące się w zamkowej kaplicy. Zostały wstawione na nowo przez Maxa Ingranda. Obecnie Zamek Chenonceau jest, zaraz po Wersalu, najbardziej obleganym przez turystów zamkiem francuskim.

Warto przypomnieć, że Zamek Chenonceau jest głównym miejscem akcji  powieści Zbigniewa Nienackiego "Pan Samochodzik i Fantomas", jednak jego teraźniejszość jest zmyślona i tylko dawna historia oraz układ przestrzenny się zgadzają.

Zamek w Chambord (Château de Chambord) to największy z zamków w dolinie Loary. Renesansowy zamek o planie nawiązującym do gotyckich zamków obronnych, został zbudowany między rokiem 1519 a 1559 na polecenie królów francuskich Franciszka I i Henryka II. Położony jest nad rzeką Cosson (jednym z mniejszych dopływów Loary), około 6 km od prawego brzegu Loary, 14 km na północny wschód od Blois, w departamencie Loir-et-Cher.

Zamek w Chambord stanowi jedno z największych dzieł architektury okresu renesansu, a jego sylwetka jest jedną z najlepiej rozpoznawalnych. Długość fasady głównej wynosi 128 m, zamek posiada 6 wielkich wież, 440 komnat, 84 klatki schodowe (14 głównych i 70 pomniejszych), 365 kominków i 800 rzeźbionych kapiteli. Pierwotny projekt zamku był autorstwa włoskiego architekta Domenico da Cortony, lecz w ciągu 40 lat budowy uległ on daleko idącym zmianom. Analizy wskazują również na wpływ Leonarda da Vinci, który zatrudniony był przez pewien czas na dworze Franciszka I, lecz zmarł w parę miesięcy po rozpoczęciu budowy.

Konstrukcją zamek przypomina średniowieczną twierdzę - zbudowany jest na planie prostokąta, w rogach którego stoją wieże o średnicy 20 m każda i otoczony jest fosą. Głównym akcentem konstrukcyjnym jest budynek centralny na planie kwadratu zwany donżonem (mimo iż nigdy nie miał pełnić funkcji obronnej), w rogach którego również znajdują się wieże. Budynek centralny wtapia się jednym bokiem w większą budowlę i to połączenie stanowi fasadę główną zamku. Cztery wieże fasady zwieńczone są spadzistymi dachami z kampanilami.

W czasie II wojny światowej Blois było okupowane przez Niemców. Miasto zostało wyzwolone w sierpniu 1944 roku przez oddziały amerykańskie. Zarówno w czasie kampanii 1940 roku, jak i w dniach poprzedzających wyzwolenie Blois ucierpiało od nalotów.

W Blois warto obejrzeć piękny zamek królewski, katedrę p.w. św. Ludwika, gotycki kościół p.w. św. Mikołaja i pospacerować nastrojowymi uliczkami Starego Miasta. 

Położone w Regionie Centralnym, w departamencie Indre-et-Loire miasto słynie z zamku, rezydencji królewskiej, oraz pamiątek po Leonardo da Vinci.

Na płaskowyżu Châtelliers, na progu którego położone jest Amboise odkryto wiele stanowisk, świadczących o zaludnieniu tego regionu już w epoce neolitu. Znaleziska archeologiczne potwierdzają również obecność Rzymian na tych terenach w I wieku p.n.e. W czasie panowania rzymskiego w miejscu diziejszego Amboise istniała osada, wzmiankowana w IV wieku, jako Ambacia, Ambatia lub Ambasi. Powstała ona na szlaku z Genabum (dzisiejszy Orlean) do Turonorum (dzisiejsze Tours) i Juliomagus (dzisiejsze Angers). W roku 475 wzniesiono tu pierwszą chrześcijańską kaplicę. W okresie galo-rzymskim niejaki Anicien został mianowany księciem Tours przez cesarza Gracjana. Po jego śmierci Amboise przeszło na własność jego córki Placydy, a następnie zostało odziedziczone przez jej córkę Faustę. Ponieważ dzieci tej ostatniej zmarły przedwcześnie zapisała ona swoje dobra Chlodwigowi I, który został w ten sposób właścicielem Amboise.

Amboise mocno ucierpiało w czasie najazdów Normanów w IX wieku - zniszczeniu uległy drewniane mosty przez Loarę oraz istniejący wówczas zamek. W okresie od IX do XII wieku Amboise miało kilku różnych właścicieli - zamkiem rządzili hrabiowie Andegawenii, miasteczkiem - potomkowie Haimona de Buzançais. Po powrocie z krucjaty, Fulko III Czarny oddał zamek w ręce swego towarzysza broni, niejakiego Lisois, który poślubił Hersendę de Buzançais, dając początek rodowi d’Amboise. W roku 1429 przez Amboise przeszły oddziały Joanny d’Arc spieszące na odsiecz Orleanu. W roku 1434 Amboise zostało włączone do domeny królewskiej. 

Kolejni władcy: Karol VII, Ludwik XI, Karol VIII, Ludwik XII i Franciszek I rozbudowali i przebudowali zamek. Ten ostatni sprowadził w 1516 roku do Amboise Leonarda da Vinci, który spędził tu trzy ostatnie lata życia. Leonardo zamieszkał w rezydencji darowanej mu przez króla, pracując między innymi nad połączeniem rezydencji królewskich drogą wodną i uregulowaniem Loary. Zmarł 2 maja 1519 roku, a szczątki jego pochowano w kościele kolegialnym na zamku.

W maju 1518 roku na zamku w Amboise odbył się ślub Wawrzyńca II Medyceusza « Il Magnifico » z Magdaleną de la Tour d’Auvergne, zaś w 1540 roku na zamku gościł cesarz Karol V Habsburg.

W marcu 1560 miał miejsce tzw. Tumult w Amboise, nieudana próba zamachu stanu zorganizowana przez Ludwika de Condé. Celem spisku było przejęcie kontroli nad 16-letnim, chorym na gruźlicę królem Franciszkiem II i wyeliminowanie Gwizjuszy. Wykorzystano niezadowolenie rozpuszczonych żołnierzy, przeważnie szlachty protestanckiej, choć w spisku brali udział także katolicy. Gdy dwór królewski dowiedział się o spisku zmienił miejsce pobytu z Blois na zamek w Amboise, który był łatwiejszy do obrony. Bunt stłumiono, a spiskowcy zostali powieszeni na wielkim balkonie zamku lub jego blankach, wrzuceni do Loary w workach, zdekapitowani lub poćwiartowani. Tumult w Amboise stanowił preludium wojen religijnych we Francji.

W 1563 roku w Amboise zawarto pokój i wydano edykt tolerancyjny, któryzakończył I wojnę religijną i dał Francji cztery lata wytchnienia.

 W okresie rewolucji francuskiej Amboise było w latach 1790-1795 główną siedzibą dystryktu.